Een stad tussen kasteelrots en kustlijn
Wie vandaag over de Explanada de España wandelt, met palmbomen aan weerszijden en zicht op de jachten in de haven, staat misschien niet stil bij het feit dat Alicante – ooit bekend als Lucentum – een geschiedenis draagt van meer dan tweeduizend jaar. Het is een stad gebouwd op rotsen en ruïnes, gevormd door strijd en hergeboorte. Van Iberiërs en Romeinen tot Moren, christenen en moderne reizigers: Alicante heeft vele gezichten gekend, maar bleef steeds overeind.
Van Iberisch dorp tot Romeinse stad: Lucentum
De wortels van Alicante gaan terug tot de 4e eeuw v.Chr., toen op de heuvel Benacantil een Iberisch dorp ontstond. Door zijn strategische ligging tussen de zee en het vruchtbare achterland groeide deze plek uit tot een regionale hub. Tijdens de Romeinse overheersing kreeg de nederzetting de naam Lucentum, wat ‘de Stralende’ betekent. Het werd een welvarende stad met een forum, badhuizen en een aquaduct – restanten die vandaag nog te zien zijn bij de archeologische site Tossal de Manises.
Na de val van het Romeinse Rijk raakte Lucentum in verval. Maar de locatie bleef aantrekkelijk en betekenisvol: een toegangspoort tot de Middellandse Zee, klaar om opnieuw op te bloeien.
De Moorse stad Al-Laqant en de geboorte van een nieuwe identiteit
Vanaf de 8e eeuw werd Alicante onderdeel van het islamitische rijk en kreeg het de naam Al-Laqant. De Moren introduceerden geavanceerde irrigatiesystemen, stimuleerden landbouw en ontwikkelden de haven tot een belangrijke handelsplaats. Op de Benacantil-berg bouwden zij de burcht die later zou uitgroeien tot het iconische Castillo de Santa Bárbara.
Al-Laqant bloeide op als multiculturele stad, waar moslims, christenen en joden samenleefden. Deze bloei eindigde in de 13e eeuw met de christelijke herovering tijdens de Reconquista.
Reconquista en het Koninkrijk Valencia
In 1247 werd Alicante ingenomen door koning Alfonso X van Castilië. Kort daarna werd het ingelijfd bij het Koninkrijk Valencia, onderdeel van de Kroon van Aragón. In deze periode veranderde het religieuze en stedelijke landschap ingrijpend: moskeeën werden kerken, de joodse wijk kreeg nieuwe wetgeving, en het kasteel werd versterkt als militair bastion tegen piraten en indringers.
Dankzij haar ligging tussen zee en landbouwgebied groeide Alicante uit tot een belangrijk handelscentrum, vooral in wijn, amandelen, olijven en zout. De haven vormde het economische hart van de stad en verbond haar met de rest van Europa en Noord-Afrika.
Economische bloei en het beleg van 1709
In de 16e en 17e eeuw beleefde Alicante haar eigen Gouden Eeuw. Nieuwe stadsmuren werden gebouwd, kerken en kloosters verrezen, en de stad breidde zich gestaag uit. Maar de bloei werd onderbroken door oorlog.
Tijdens de Spaanse Successieoorlog belegerden Franse troepen Alicante. In 1709 bliezen zij een deel van het kasteel op via een ondergrondse mijn. Deze tragedie wordt nog jaarlijks herdacht. Ondanks de verwoesting herstelde de stad zich opnieuw – met de haven als motor van het herstel.
19e eeuw: spoor, markten en modernisering
Met de komst van de industriële revolutie veranderde Alicante in hoog tempo. De stad werd aangesloten op het Spaanse spoorwegennet en kreeg directe verbindingen met Madrid en andere grote steden. De haven werd gemoderniseerd, en nieuwe wijken schoten als paddenstoelen uit de grond.
De bekende Explanada de España werd in deze periode aangelegd – een promenade met duizenden mozaïektegeltjes, die vandaag het symbool van de stad is. Ondanks cholera-epidemieën en politieke instabiliteit bleef Alicante bouwen aan haar toekomst.
20e eeuw tot heden: burgeroorlog, wederopbouw en toerisme
In de Spaanse Burgeroorlog (1936–1939) werd Alicante zwaar gebombardeerd. Het bombardement op de Mercado Central in 1938 kostte honderden mensen het leven. Dit moment leeft voort in het collectieve geheugen van de stad, en het plein bij de markt is een plaats van herdenking.
Na de oorlog herstelde Alicante zich langzaam. Vanaf de jaren zestig ontwikkelde de stad zich tot toeristische trekpleister. De luchthaven Alicante-Elche Miguel Hernández groeide uit tot een van de drukste luchthavens van Spanje, en de stad werd een smeltkroes van culturen, toerisme en technologie.
Een levendig verleden in het heden
Vandaag de dag is Alicante een moderne stad met een rijke geschiedenis. Het silhouet van het Castillo de Santa Bárbara, de restanten van Lucentum, de feestelijkheden tijdens de Hogueras de San Juan – ze herinneren allemaal aan een verleden dat leeft.
Wie Alicante bezoekt, wandelt door lagen van tijd: van Romeins verleden tot moderne tapasbars, van Moorse invloeden tot middeleeuwse kerken. De geschiedenis van Alicante is geen verleden tijd – het is een verhaal dat je elke dag opnieuw kunt beleven.