De natuur rondom Monóvar: ruig, geurig en vol leven
Wie Monóvar vooral kent van de wijn, de oude fabrieken of de herinnering aan schrijver Azorín, zou bijna vergeten dat de stad ook ingebed ligt in een bijzonder landschap. Geen brede stranden of tropisch ogende palmbossen hier, maar een robuuste, stille natuur vol geurende kruiden, kronkelende dennenbossen en verlaten paden die uitnodigen tot ontdekken. De natuur rondom Monóvar is geen decor – het is een wereld op zich, gevormd door het klimaat, de kalkrijke bodem en eeuwenlange landbouwtraditie.
Een landschap vol contrast en karakter
Monóvar ligt op de overgang van de vlakkere valleien van de Vinalopó naar de eerste uitlopers van het Sierra de Salinas-massief. De omgeving bestaat uit zachte heuvels, bergkammen tot zo’n 1.000 meter hoogte en uitgestrekte plateaus waar olijfbomen, amandelbomen en wijngaarden elkaar afwisselen. In het voorjaar kleuren de hellingen wit en roze van de bloesem, in de zomer overheerst het okergeel van uitgedroogde grassen en kale aarde. Toch is het geen dorre woestenij – wie goed kijkt, ziet leven in elke kier en kloof.
Sierra del Coto en Sierra de Salinas
Ten westen van Monóvar rijst de Sierra del Coto op, een kalkstenen bergrug die geliefd is bij wandelaars en natuurliefhebbers. Hier vind je geen officiële natuurparken, maar wél beschermde gebieden die ecologisch van belang zijn. De Sierra is begroeid met piñoneros (parasolden), jeneverbessen, wilde tijm en rozemarijn – planten die niet alleen de lucht parfumeren, maar ook belangrijk zijn voor de bijenteelt die hier lokaal wordt beoefend.
In het zuiden ligt de Sierra de Salinas, een nog ruiger en hoger berggebied dat deels onder de bescherming valt van de Red Natura 2000. Hier leven onder andere de zeldzame arendslangen, dwergarenden, havikarenden en de steenarend. In de schaduw van dennenbossen scharrelen everzwijnen, vosjes en af en toe een steenmarter. Overdag zie je kleurrijke vlinders en zonnebiddende hagedissen; 's avonds hoor je uilen roepen in de verte.
Plantenrijkdom en boomgaarden vol leven
Monóvar zelf ligt te midden van een eeuwenoud cultuurlandschap. Rondom de stad zie je overal amandel- en olijfbomen, vaak op droogtebestendige terrassen die nog stammen uit Moorse tijden. Ook de wijngaarden – vooral bedoeld voor Monastrell-druiven – vormen een belangrijk onderdeel van het landschap. Daartussen groeien spontane kruiden zoals lavendel, santolina en catmint, die in de zomer door de hitte haast kruidig dampen.
Opvallend zijn ook de vaak vergeten carob- of johannesbroodbomen, met hun donkere peulen en grillige stammen. Deze boom was ooit essentieel als veevoer en wordt nu langzaam herontdekt als superfood. Tussen de velden staan soms eenzame vijgenbomen of zelfs granaatappels, die in de herfst vol vruchten hangen.
Wandelroutes en vergezichten
Voor wandelaars is Monóvar een verrassende bestemming. Er zijn diverse uitgezette PR-CV-routes (kortere wandelroutes binnen de Comunidad Valenciana) in de omgeving, zoals naar de top van de Sierra del Coto of langs oude landbouwterrassen en verlaten nederzettingen. Bekend bij locals is het uitzichtpunt El Llano de la Horca, vanwaar je een panoramisch zicht hebt op de hele vallei, inclusief de omliggende dorpen Pinoso, La Romana en zelfs Novelda in de verte.
Voor vogelliefhebbers zijn de valleien en bergruggen rondom Monóvar ook interessant tijdens de voorjaars- en najaarstrek, wanneer je talloze soorten zangvogels, zwaluwen en roofvogels voorbij ziet trekken. De kans om een vale gier of een slangenarend te spotten is hier geen zeldzaamheid.
Stilte, zon en zuivere lucht
Wat de natuur rond Monóvar vooral bijzonder maakt, is de stilte. Je hoort hier geen toeristenmassa, geen drukke snelwegen – alleen de wind door de dennen, het gezoem van bijen en het kraken van je eigen voetstappen op het pad. Het is een landschap dat uitnodigt tot vertraging, tot kijken en ruiken. Een plek waar je nog even helemaal alleen kunt zijn met het land.