De natuur rond Dolores: een groene vlakte tussen riet, sinaasappel en stilte
Wie denkt dat je voor natuur de bergen in moet, is nog nooit in de Vega Baja geweest. Rond het dorp Dolores ontvouwt zich een landschap dat misschien op het eerste gezicht vlak en eenvoudig oogt, maar bij nadere kennismaking een wereld vol leven blijkt te zijn. Hier geen dramatische rotspartijen of diepe kloven – maar vlaktes vol riet, kabbelende irrigatiekanalen, citrusgaarden, zachte horizonlijnen en luchten die elk uur van de dag een ander licht werpen. Dit is een landschap dat niet schreeuwt, maar fluistert. En wie luistert, ontdekt een rijkdom aan groen, geur en geluid.
Het landschap van de Vega Baja: levend laagland
Dolores ligt midden in de Vega Baja del Segura, een van de meest vruchtbare landbouwgebieden van Spanje. De rivier de Segura stroomt ten noorden van het dorp en voedt via een ingenieus netwerk van acequias (irrigatiekanalen) de akkers en boomgaarden die als een patchwork rond het dorp liggen. Dit cultuurlandschap is eeuwenoud en wordt nog altijd intensief gebruikt, maar ademt tegelijk rust en ruimte.
De velden zijn verdeeld in lange, smalle percelen, gescheiden door slootjes of onverharde wegen. In het voorjaar kleuren de akkers frisgroen van jonge gewassen, in de zomer hangt de geur van rijpe meloenen en paprika's in de lucht, en in de herfst schitteren de citrusvruchten als lampionnen in de middagzon. Tussen de velden staan her en der solitaire granaatappelbomen, johannesbroodbomen en struiken oleander die bloeien in wit, roze en dieprood.
Flora: een mediterrane verzameling van geur en gebruik
Hoewel het landschap rondom Dolores grotendeels door mensenhand is gevormd, vind je er verrassend veel inheemse planten. Langs de kanalen en in de natte delen van het land groeien riet, wilg en zegge, die schaduw en schuilplek bieden voor tal van dieren. Aan de randen van de velden zie je wilde venkel, tijm, artisjokplanten en in het voorjaar velden vol klaprozen en margrieten.
In tuinen en langs oude boerderijen staan vaak geurige jasmijnstruiken, bougainvilles in felle kleuren en citroenbomen waarvan de bloesem al van ver te ruiken is. Veel van deze planten hebben naast hun esthetische waarde ook een plek in de keuken of de volksgeneeskunde – zoals het gebruik van rozemarijn als luchtzuiveraar, of sinaasappelbloesemwater als kalmerend middel.
Fauna: van boomklevers tot moerasvogels
De vlaktes rond Dolores vormen een toevluchtsoord voor een breed scala aan dieren, vooral vogels. De combinatie van water, beschutting en voedsel trekt soorten aan die je elders nauwelijks tegenkomt. Zo kun je in de vroege ochtend of late namiddag kleine zilverreigers, koereigers en zelfs de zeldzame purperreiger zien jagen langs de slootranden.
Ook de lucht is zelden leeg: torenvalken, zwaluwen, bijeneters en halsbandparkieten laten zich regelmatig zien, vaak vergezeld van een akoestisch decor van krekels, leeuweriken en het getik van een boomklever. Tussen het riet huppelen kleine karekieten en in de late avond hoor je het kenmerkende gekwaak van brulkikkers.
Op de grond zijn het vooral egels, muizen en konijnen die zich snel verstoppen in de begroeiing. Ook zie je regelmatig een Griekse landschildpad in de berm of een muisgrijze muurhagedis op een warme steen zonnebaden. In het donker wordt de omgeving van Dolores het domein van vleermuizen, steenuilen en af en toe een schuwe vos.
Fietsen en wandelen in het vlakkenland
De natuur rondom Dolores is niet alleen om te bewonderen, maar ook om actief in te beleven. Het vlakke terrein en het uitgebreide netwerk van landbouwpaden maken de omgeving ideaal voor fietsers en wandelaars. Er zijn geen officiële natuurparken binnen de gemeentegrens, maar de hele omgeving functioneert feitelijk als een open, toegankelijke natuurzone – doorkruist door eeuwenoude dijkjes, bruggetjes, velden en boomgaarden.
Populaire routes leiden richting de naburige dorpen San Fulgencio, Daya Nueva en Catral, of naar de rivierbedding van de Segura, waar je soms kilometerslang niemand tegenkomt – behalve een reiger, een tractor of een boer met zijn hond. Wie stil is, ontdekt hoe rijk stilte kan klinken.
Een landschap met een zacht karakter
De natuur van Dolores is geen overweldigende natuur – het is een fluisterend landschap dat zich langzaam ontvouwt. Je leert het niet kennen in één wandeling of fietstocht. Je moet terugkomen, elk seizoen opnieuw. De bloesem van februari. De geur van rijpe citrus in juli. De nevel boven het veld in oktober. Het is een landschap dat geduld beloont en iedere bezoeker een ander detail schenkt.
Voor wie bereid is te kijken, te ruiken, te luisteren, is Dolores een groene schatkamer – tussen riet en rivier, tussen sinaasappel en stilte.