Ligging en karakter van Xaló
Wie de drukte van de kust achter zich laat en het binnenland in trekt, vindt in de luwte van de Sierra de Bernia het dorp Xaló — in het Castiliaans ook wel Jalón genoemd. Dit dorp ligt op circa twintig kilometer van de Middellandse Zee, midden in de Valle de Pop, en hoort bij de comarca Marina Alta in de provincie Alicante. Op 189 meter hoogte, aan de oevers van de rivier de Gorgos, ligt Xaló beschut in een groene vallei met wijngaarden en amandelbomen. De rivier droogt ’s zomers vaak op, maar brengt in de natte maanden leven en frisheid.
Xaló ligt op slechts 10 minuten rijden van het wijnstadje Llíber en ongeveer 25 minuten van de stranden van Calp en Benissa. Toch voelt het als een wereld apart: landelijk, rustig en doordrenkt van traditie. De bergen rondom zorgen voor een beschut microklimaat, met milde winters en warme, maar zelden verstikkende zomers.
Een zelfstandige gemeente met karakter
De gemeente Xaló bestaat uit één dorpskern, maar voelt verbonden met omliggende dorpen en gehuchten. Er wonen ruim 2.800 mensen, waaronder veel buitenlanders uit het Verenigd Koninkrijk, Nederland, België en Duitsland. Toch blijft het Valenciaans de voertaal in de winkels, op straat en op school.
Xaló heeft een eigen gemeentebestuur en valt niet onder een fusiegemeente. De nabijheid van dorpen als Llíber, Alcalalí en Parcent geeft de regio een bijzonder gemeenschapsgevoel, met gedeelde infrastructuur en culturele evenementen.
Wijn, markt en valleien
Xaló staat bekend om drie dingen: wijn, markt en natuur. De trots van het dorp is de ‘Cooperativa Valenciana Virgen Pobre de Xaló’, een grote bodega waar witte, rode en vooral de zoete Mistela wordt gemaakt. Bezoekers kunnen er dagelijks wijnen proeven en streekproducten kopen, zoals honing, olijfolie en ambachtelijke kazen.
Op zaterdag is Xaló het bruisende hart van de regio dankzij de streekmarkt. Naast verse producten is er ook een geliefde antiek- en brocantemarkt, populair bij expats en verzamelaars. Dan verandert de doorgaans rustige hoofdstraat in een levendige boulevard vol marktkramen, muziek en terrasjes.
De ligging aan de voet van de Sierra de Bernia en de Sierra del Forner maakt Xaló bovendien een prima vertrekpunt voor wandelingen en fietstochten door de Valle de Pop. Vooral in februari, wanneer de amandelbomen in bloei staan, is de vallei op haar mooist.
Bereikbaarheid en voorzieningen
Ondanks de landelijke ligging is Xaló goed bereikbaar. De CV-750 verbindt het dorp met Benissa en Gata de Gorgos; de CV-720 voert dwars door de vallei. De luchthaven van Alicante ligt op iets meer dan een uur rijden, de stranden van Dénia, Calp en Benissa bereik je in 30 tot 40 minuten.
Qua voorzieningen biedt Xaló verrassend veel: supermarkten, bakkerijen, slager, medische zorg, basisschool, sporthal, zwembad en cultureel centrum. Ook aan restaurants en cafés geen gebrek, variërend van traditionele tapasbars tot internationale keukens. Voor zo’n klein dorp is het sociale en culturele leven opvallend rijk.
Traditie en internationale flair
Wat Xaló bijzonder maakt, is hoe het authentieke karakter behouden blijft terwijl het nieuwe invloeden omarmt. Buitenlanders voelen zich welkom dankzij de gastvrije bevolking en de aandacht voor integratie en tweetaligheid. Tegelijkertijd blijft het dorp trouw aan zijn wortels, zichtbaar in de feesten, de wijncultuur en het dagelijkse dorpsleven.
Met zijn beschutte ligging, rijke tradities, levendige wijncultuur en gastvrije sfeer is Xaló een plek die uitnodigt om langer te blijven. Of je nu komt voor de natuur, de markt, de wijn of de rust: hier ervaar je het Valenciaanse platteland op zijn mooist.