Een landschap dat ademt met de seizoenen
Wie Beneixama nadert vanuit het zuiden, merkt het meteen: de lucht wordt zuiverder, het landschap weidser, en de horizon begint te golven met de lijnen van de Sierra de la Solana en de Sierra de Mariola. Hier opent zich een stuk binnenland dat, hoewel niet op de voorgrond van toeristische gidsen, een zeldzaam rijke natuur herbergt. Het is een landschap waar het licht speelt met de hellingen en waar de stilte enkel wordt doorbroken door het geritsel van wind door de dennen of het scherpe roepen van een hop in de verte.
De gemeente Beneixama ligt op de overgang van landbouwvlakten naar bergachtig gebied, met een divers ecosysteem dat profiteert van het droge maar niet onherbergzame klimaat van het binnenland van Alicante. De omgeving bestaat uit gecultiveerde akkers en terrassen, maar loopt naar het noorden over in meer ruige vegetatie die aanleunt tegen beschermde natuurgebieden. Juist die overgang tussen mens en natuur zorgt voor een uitzonderlijke biodiversiteit in en rond het dorp.
Sierra de la Solana: een stille bergketen
De Sierra de la Solana vormt de natuurlijke ruggegraat aan de noordkant van Beneixama. Deze bergketen, die tot boven de 1.000 meter reikt, is minder bekend dan zijn buren zoals de Sierra de Mariola, maar vormt een prachtig wandelgebied voor wie rust en authenticiteit zoekt. De Solana is begroeid met Aleppodennen (Pinus halepensis), mastiekstruiken en tijm, afgewisseld met stukken kale rots waar steenbokken zich thuis voelen.
Het is ook een van de gebieden waar je met wat geluk een steenarend kunt spotten, zwevend op de thermiek boven de bergkammen. Daarnaast leven er dassen, genetkatten, vosjes en talloze kleinere vogels zoals de roodkopklauwier, de blauwe rotslijster en de grauwe gors. In het voorjaar gonst het er van de insecten, die op hun beurt zorgen voor een explosie van bloemen: lavendel, wilde orchideeën, brem en distelsoorten kleuren dan de flanken van het gebergte.
De vruchtbare vlakte en haar oude bomen
Dichter bij het dorp zelf, in de valleien waar de rivier Vinalopó ooit vrijer stroomde, vinden we de cultuurlandschappen van Beneixama. Hier domineren olijfbomen — sommigen eeuwenoud — het ritme van het landschap. Ze worden geflankeerd door amandelbomen, die in februari en maart de velden transformeren in een wolk van witte en roze bloesem. In de zomer nemen zonnebloemen en wijngaarden die rol over, waarmee het landschap telkens een ander gezicht toont.
De bodem rond Beneixama is rijk aan mineralen en kalk, wat zorgt voor een typerende begroeiing van mediterraan struikgewas. Rozemarijn groeit hier net zo spontaan als oregano, en op zonnige hellingen geurt het naar tijm en wilde salie. Tussen de akkers door vinden we hier en daar rijen johannesbroodbomen, die hun schaduw werpen over stoffige paden die al eeuwen worden gebruikt door boeren, herders en reizigers.
Natuurlijke rijkdom langs vergeten paden
Verschillende wandelroutes ontsluiten de natuurlijke rijkdom rond Beneixama. Een van de meest geliefde paden is de route naar de oude molen “Molí l’Ombria”, die langs de oevers van een seizoensrivier slingert. Onderweg hoor je het zachte gekabbel van water, het gescharrel van hagedissen in het dorre gras en, als je stil bent, zelfs het getik van een specht op een oude eik. Het pad voert langs terrassen, kleine vijgengaarden en afbrokkelende muurtjes van gestapelde stenen die herinneren aan een agrarisch verleden.
Verder landinwaarts brengt de ‘Ruta de la Fonteta’ je naar een natuurlijke bron, verscholen onder moerbeibomen en omringd door geurige kruidvegetatie. Het heldere bronwater lokt zangvogels en insecten, terwijl in de buurt vaak zwermen zwaluwen door de lucht klieven. Hier voel je hoe mens en natuur eeuwenlang hand in hand zijn gegaan, in harmonie met het ritme van het land.
Ecologie in beweging
Hoewel de natuur rondom Beneixama robuust oogt, is zij ook kwetsbaar. De opwarming van het klimaat heeft invloed op bloeiperioden en droogtecycli, en intensieve landbouw dreigt sommige habitatten te verdringen. Gelukkig groeit de bewustwording in het dorp: jongere generaties zetten zich in voor herbeplanting met inheemse soorten, en kleinschalige initiatieven stimuleren biologisch tuinieren en ecologisch toerisme.
Beneixama is dan ook geen bevroren ansichtkaart, maar een levend landschap dat in beweging is. Een plek waar je de natuur nog kunt ruiken, proeven en voelen. Voor wie wil wonen in Spanje in een omgeving waar de natuur geen decor is maar een levenspartner, is Beneixama een zeldzaam mooie bestemming.