De adem van de Vega Baja – natuur in en rond Almoradí
Wie Almoradí enkel ziet als een landbouwdorp in de uitgestrekte vlakte van de Vega Baja, doet de plek tekort. Want deze gemeente, geworteld in vruchtbare gronden en omgeven door een lappendeken van akkers, citrusboomgaarden en zeldzame moerassen, leeft niet alleen van het land, maar óók met de natuur. Het landschap is hier geen decor, maar een levend organisme waarin elke seizoensverandering zijn sporen nalaat. Van de fluisterende rietvelden langs de Segura tot de vlinderlichte bloesem van de sinaasappelboom: de natuur is in Almoradí altijd nabij, altijd voelbaar.
De rivier de Segura slingert zich als een levensader door het landschap. Ze komt als een nerveuze bergstroom uit het binnenland en verandert, eenmaal in de laaglanden, in een kalme, kronkelende stroom. Langs haar oevers ontstaan natte zones die van groot belang zijn voor de ecologische balans van deze regio. In de lente staan de velden vol water, en het lijkt alsof de aarde zélf ademt – een zucht van vruchtbaarheid, een zegen voor de landbouw.
Rond Almoradí zijn verschillende natuurlijke gebieden te vinden die rust en biodiversiteit bieden, ondanks de intensieve agrarische bedrijvigheid. Een van de meest kenmerkende plekken is het natuurgebied rond de El Hondo-lagune, op ongeveer twintig minuten rijden richting het oosten. Hoewel dit moerasgebied technisch gezien buiten de gemeentegrenzen valt, vormt het een ecologisch kloppend hart voor de hele Vega Baja. Dit is een waar vogelparadijs: flamingo’s wiegen hun sierlijke halzen in het ondiepe water,
purperkoeten fladderen tussen het riet, en steltkluten schrijden elegant over de oevers.
De lucht boven El Hondo is nooit leeg. In de vroege ochtend zweven kiekendieven laag boven het riet op zoek naar een prooi, en als de zon hoger klimt, laten de kleurrijke bijeneters hun karakteristieke roep horen. Hier broeden tientallen vogelsoorten, waaronder ook de zeldzame marmereend en de witkopeend – een soort waarvoor dit moerasgebied een van de laatste bolwerken in Spanje is. En het mooiste? Wie vanuit Almoradí een fietsroute kiest langs de irrigatiekanalen, kan zonder veel moeite op een rustige ochtend een glimp opvangen van dit vogelrijke toevluchtsoord.
Dichter bij huis, in en rondom Almoradí zelf, is de natuur alomtegenwoordig in het dagelijkse leven. Wandel of fiets je over de smalle, kronkelende landbouwweggetjes, dan passeer je geurige citrusboomgaarden waar sinaasappel- en citroenbomen zich in nette rijen uitstrekken tot aan de horizon. In het voorjaar is de lucht zwaar van de bloesemgeur: een haast bedwelmend parfum van oranjebloesem dat zich mengt met de aardse tonen van vochtige grond.
De bomen die je hier het vaakst tegenkomt, zijn sinaasappelbomen, citroenbomen, granaatappels en olijfbomen. Die laatste staan vaak als stille wachters op oude percelen, met hun grillige stammen en zilvergrijze bladeren. In de bermen groeien amandelbomen die in februari het landschap tooien met een betoverend witroze bloementapijt. In het wild kom je
ook vijgenbomen tegen, net als de robuuste johannesbroodboom, waarvan de peulvruchten eeuwenlang een lokale bron van voedsel waren.
De flora van Almoradí is typisch mediterraan, met planten die bestand zijn tegen droge zomers en natte winters. In de natte zones gedijt het riet, samen met moerasplanten als lisdodde en kattenstaart. Verder van het water zie je mediterrane struiken zoals rozemarijn, lavendel en tijm, die hun etherische geur vrijgeven zodra de zon het landschap opwarmt.
En waar planten zijn, daar zijn dieren. Behalve de indrukwekkende vogelrijkdom, vind je hier tal van kleinere zoogdieren en reptielen. Egels, wezels en konijnen scharrelen door het landschap, vaak onzichtbaar maar soms verraden door een geritsel in het struikgewas. Op warme stenen zonnebaden hagedissen, en met wat geluk zie je een smaragdhagedis of zelfs een kleine slang, zoals de ongevaarlijke hoefijzerslang. In de schemering verschijnen vleermuizen, die dansend over de sinaasappelgaarden scheren op jacht naar insecten.
Voor wandelaars en natuurliefhebbers is de regio rondom Almoradí een subtiele, maar rijke ontdekkingstocht. Hoewel het gebied geen ruige berglandschappen kent, zoals verder landinwaarts, is het juist die gelaagde eenvoud van de Vega Baja die charmeert. De route langs de Acequia Mayor, het hoofdirrigatiekanaal dat zich sinds de Moorse tijd als een zilveren draad door het landschap slingert, biedt een prachtige wandeling of fietstocht. Onderweg zie je boeren aan het werk, een kudde schapen onder een johannesbroodboom, en een reiger die zich niet laat storen.
Een ander interessant gebied is de omgeving van de nabijgelegen Salinas de Santa Pola, waar zoutmeren, duinen en kustmoerassen een ongekende diversiteit aan planten en vogels
huisvesten. Dit gebied ligt op iets meer dan een half uur rijden van Almoradí, maar vormt samen met El Hondo en de lagunes van Torrevieja-La Mata een ecologische driehoek van groot belang.
Wat Almoradí uniek maakt, is hoe verweven de natuur is met het menselijke leven. Hier geen scherpe grenzen tussen beschermd gebied en bewoonde wereld, maar een mozaïek waarin landbouw, leven en natuur voortdurend met elkaar in gesprek zijn. Een vlakte waar eeuwenoude irrigatiekanalen nog altijd stromen, waar vogels tussen boomgaarden broeden, en waar een ochtendwandeling je telkens weer verrast met de geur van bloesem of het geluid van riet dat wiegt op de wind.
Wie in Almoradí woont of verblijft, leeft met het ritme van de natuur – niet groots of overweldigend, maar ingetogen en krachtig. En wie goed kijkt, ziet in elk seizoen, in elke windvlaag of vogelroep, de stille rijkdom van een landschap dat even oud als levendig is.