Een oorsprong in Moorse tijden
Lang voordat El Verger zijn naam kreeg, stond hier een kleine nederzetting aan de vruchtbare oevers van de rivier Girona. In de 10e en 11e eeuw, toen dit deel van Spanje deel uitmaakte van het emiraat en later kalifaat van Córdoba, werd het gebied intensief bewerkt door islamitische boeren. Ze legden een ingenieus netwerk van irrigatiekanalen aan — de zogenaamde “acequias” — waarmee ze het droge landschap omtoverden tot een lappendeken van boomgaarden en moestuinen. Citrusvruchten, granaatappels en amandelen vonden hier hun weg naar de lokale markten. Deze Moorse landbouwstructuren vormen tot op de dag van vandaag de basis van het landschap rond El Verger.
De naam van het dorp, 'El Verger', ofwel 'De Boomgaard', stamt uit het Valenciaans en weerspiegelt niet alleen het agrarische karakter, maar ook het voortbestaan van een eeuwenoud systeem van landgebruik dat religies, culturen en dynastieën overleefde.
De herovering en christelijke herinrichting
In de 13e eeuw veranderde alles. De Reconquista bracht El Verger onder christelijke controle, met name na de veldtochten van koning Jaume I van Aragón. Veel van de oorspronkelijke islamitische bewoners bleven aanvankelijk als “Mudéjares” — moslims onder christelijk bestuur — in het gebied wonen, maar hun status bleef precair. In de loop der eeuwen volgden gedwongen bekeringen en uiteindelijk de definitieve uitzetting van de Moriscos in 1609, wat leidde tot een demografische en economische klap voor het dorp. 
Ter vervanging werden christelijke boerenfamilies uit het noorden van het koninkrijk Aragón naar het zuiden gestuurd om de leeggelopen dorpen te herbevolken. El Verger begon langzaam te herstellen als christelijke landbouwgemeenschap. In deze periode ontwikkelde zich ook het patroon van kleine, familiedomeinen met boomgaarden rondom een centrale dorpskern. De landverdeling, vaak gebaseerd op erfdeel en familiaire netwerken, zou eeuwenlang invloed hebben op het sociale weefsel van El Verger.
Verdediging tegen piraten en het bouwen van symbolen
De late middeleeuwen en vroege nieuwe tijd werden gekenmerkt door voortdurende dreiging vanaf zee. Berberse zeerovers uit Noord-Afrika vielen herhaaldelijk de kust van de Marina Alta binnen. Zelfs dorpen die niet direct aan zee lagen, zoals El Verger, liepen gevaar door hun nabijheid tot toegankelijke stranden zoals Les Deveses.
Als reactie op deze dreiging werd de Torre de Verger gebouwd, een imposante verdedigings- en uitkijktoren die eeuwenlang het silhouet van het dorp zou domineren. Het bouwwerk fungeerde niet alleen als toevluchtsoord in tijden van gevaar, maar ook als symbool van veiligheid, controle en lokale trots. De toren is vandaag een van de oudste en meest herkenbare structuren in El Verger — een tastbaar anker in de geschiedenis van het dorp.
18e en 19e eeuw: van stagnatie naar vooruitgang
In de 18e eeuw begon El Verger langzaam aan een nieuwe bloeiperiode. De agrarische productie steeg, er werd meer geëxporteerd, en het dorp kreeg een kerk die vandaag nog altijd het religieuze en sociale hart van de gemeente vormt: de Iglesia de la Divina Pastora. Deze barokke kerk, gebouwd op de fundamenten van een eerdere kapel, gaf de inwoners een nieuwe plek van samenkomst. Rondom de kerk verrezen kleine werkplaatsen, een smid, een bakkerij en de eerste herberg.
Toch was het geen makkelijke tijd. De landbouw was kwetsbaar voor overstromingen van de Girona en droogte in de zomer. Ook ziektes als druifluis en olijfbomenziektes brachten schade toe. En toch bleven de inwoners, generatie op generatie, bouwen aan hun dorp — in kleine stapjes, maar met een diepe gehechtheid aan hun land.
20e eeuw: oorlog, armoede, en hernieuwde dynamiek
De 20e eeuw bracht grote schokken. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936–1939) bleven gevechten in El Verger zelf uit, maar veel jonge mannen uit het dorp werden opgeroepen voor militaire dienst of raakten betrokken bij de politieke onrust. De jaren van het Franquisme die volgden, drukten zwaar op de rurale economie. Landbouw leverde steeds minder op, en veel jongeren vertrokken naar steden als Valencia, Madrid of zelfs naar Zwitserland en Duitsland om te werken in de industrie. 
Pas in de jaren 1980 en 1990 begon El Verger zich voorzichtig te heruitvinden. De groei van het toerisme in nabijgelegen Dénia en de aanleg van betere infrastructuur zorgden voor een nieuwe aanloop van investeringen. Lokale boeren schakelden over op moderne landbouwtechnieken en exporteerden hun citrus via coöperaties. Tegelijkertijd werden de eerste woonwijken voor forenzen gebouwd — mensen die in Dénia of Ondara werkten, maar de rust van El Verger opzochten om te wonen.
Een plaats met een levende geschiedenis
Vandaag is El Verger geen museumdorp, maar een levendige gemeenschap die haar verleden niet alleen eert, maar ook doorgeeft. Tijdens de jaarlijkse feesten zoals Moros y Cristianos of de Fiestas Patronales in augustus, komt dat erfgoed tot leven. Jong en oud paraderen door de straten in historische klederdracht. Vrouwen bakken traditionele zoetigheden volgens recepten van hun grootmoeders, en de pleinen vullen zich met vuurwerk, muziek en lachende families.
Het is die voortdurende verbinding tussen geschiedenis en heden die El Verger zo bijzonder maakt. Hier geen grootse kastelen of beroemde veldslagen, maar een veel intiemer verhaal: dat van generaties mensen die in stilte hebben gebouwd aan een dorp dat zichzelf telkens opnieuw wist uit te vinden, zonder zijn ziel te verliezen.