Een dorp geworteld in oude tijden
Wie vandaag door de smalle straatjes van Benferri wandelt, zou zich nauwelijks kunnen voorstellen dat deze vredige plek een geschiedenis kent die teruggaat tot de diepste lagen van de Spaanse cultuurgeschiedenis. Ondanks zijn bescheiden omvang en rustige uitstraling, ligt Benferri op een kruispunt van historische invloeden die hun sporen hebben achtergelaten in architectuur, religie, landbouw en gemeenschapszin.
De naam Benferri is waarschijnlijk van Arabische oorsprong – ‘Ben’ duidt op ‘zoon van’ of ‘clan van’, en het tweede deel zou verwijzen naar een oude familie of vooraanstaande stam. Tijdens de Moorse overheersing (tussen de 8e en 13e eeuw) was dit deel van de Vega Baja del Segura een vruchtbare enclave met irrigatiesystemen die nog steeds in gebruik zijn. Het islamitische landbouwmodel heeft het landschap van Benferri gevormd en bepaalde elementen van die oude structuren zijn nog herkenbaar in het hedendaagse stratenpatroon en de velden rondom het dorp.
Van Reconquista tot Koninkrijk Valencia
Met de herovering van deze gebieden door de katholieke koningen in de 13e eeuw – de zogeheten Reconquista – veranderde het karakter van de streek. Moorse inwoners werden geleidelijk vervangen of ingepast binnen de nieuwe christelijke samenleving. Benferri kwam onder het bewind van de Kroon van Aragón en werd opgenomen in het Koninkrijk Valencia. De gronden werden opnieuw verdeeld onder edellieden en kloosters, wat zorgde voor een herstructurering van het agrarische leven.
In deze periode vestigden zich verschillende families in het gebied die het land in exploitatie namen. Benferri bleef lange tijd een nederzetting van strategisch belang voor de
landbouw, met name citrus en olijven. Vanwege de vruchtbare bodem en het milde klimaat ontwikkelde het dorp zich geleidelijk, zonder echter ooit uit te groeien tot een stad van omvang. Die beslotenheid werd juist een kracht: een gemeenschap die zichzelf kende, tradities bewaakte en langzaam maar gestaag groeide.
Overstromingen, verwoesting en wederopbouw
De ligging in het dal van de Segura-rivier heeft de geschiedenis van Benferri niet alleen welvaart gebracht, maar ook tegenslagen. Herhaaldelijk werd het dorp geteisterd door overstromingen. De bekendste is wellicht de catastrofale gota fría van 1987, die niet alleen huizen en landbouwgrond verwoestte, maar ook diepe littekens in de herinnering van de inwoners achterliet. Toch toont Benferri zich steeds opnieuw veerkrachtig.
Inwoners verenigden zich, herbouwden wat verloren was gegaan, en slaagden erin om het dorp een nieuw elan te geven. In de jaren ’90 en 2000 werd sterk geïnvesteerd in infrastructuur, openbare voorzieningen en het behoud van het dorpskarakter. De gemeente stelde een plan op om cultuur en tradities actief te beschermen, onder meer door restauratie van erfgoed en bevordering van lokale feesten.
De kerk als ankerpunt van de gemeenschap
Een historisch middelpunt van het dorp is de Iglesia Parroquial de San Jerónimo. Deze parochiekerk, gewijd aan Sint Hiëronymus, werd in de 18e eeuw gebouwd en weerspiegelt 
het sobere, maar doordachte karakter van Benferri. De kerk is niet alleen een religieus centrum, maar ook een symbool van dorpsidentiteit en saamhorigheid. Hier worden nog altijd doopfeesten, huwelijken en processies georganiseerd die door vrijwel alle inwoners bezocht worden.
Tijdens de burgeroorlog (1936–1939) bleef Benferri, in tegenstelling tot veel grotere steden, grotendeels buiten het hevige geweld. Desondanks liet de naoorlogse armoede ook hier haar sporen achter. De kerk, waarvan delen beschadigd waren, werd in de jaren ‘40 gerestaureerd door lokale ambachtslieden. Nog steeds dragen veel gebouwen in het centrum kenmerken van deze sobere wederopbouwarchitectuur.
Modernisering zonder de ziel te verliezen
Vanaf de jaren 80 begon Benferri aan een voorzichtige modernisering. Dankzij een betere verbinding met Orihuela en de groeiende interesse van buitenlanders in het rustige binnenland van Alicante, kwamen er nieuwe bewoners bij. Vooral gepensioneerden uit Noord-Europa ontdekten de charme van het dorp en vestigden zich aan de rand van het centrum of op kleine percelen daarbuiten.
Toch bleef de kern van het dorp onaangetast. De lokale economie draait nog altijd grotendeels op de landbouw en kleine familiebedrijven. Cafés en ambachtswinkels worden van generatie op generatie overgedragen, en tijdens de Fiestas Patronales herleeft het dorp elk jaar zijn eeuwenoude tradities. Daarbij wordt ook de jeugd actief betrokken, zodat het verleden niet alleen herinnerd, maar ook doorgegeven wordt.
Benferri vandaag: een levende geschiedenis
Benferri is geen openluchtmuseum, maar een levend dorp dat zijn geschiedenis ademt. De stenen van het oude raadhuis, de versleten traptreden van het dorpsplein, de klinkers van de hoofdstraat – ze vertellen elk hun eigen verhaal. De geschiedenis van Benferri is er niet één van grootse veldslagen of koninklijke residenties, maar juist van alledaagse volharding, van families die het land bewerkten en samen hun dorp vormgaven.
Wie goed kijkt, ziet in Benferri de sporen van de Moren, de katholieke herovering, de Spaanse burgeroorlog en de Europese eenwording – allemaal ingebed in de warme klei van de Vega Baja. In deze bescheidenheid schuilt de ware rijkdom van Benferri: een plaats waar het verleden nog tastbaar is en het heden gebouwd wordt met eerbied voor de eeuwen die eraan voorafgingen.