Novelda, verborgen juweel van het binnenland – waar steen verhalen fluistert en elk steegje een geheim bewaart
Wie Novelda betreedt, denkt misschien in eerste instantie in een decor van beige steen en stoïcijnse rust terecht te komen. Maar wie de moeite neemt om de stad werkelijk te leren kennen, merkt al snel dat achter elke gevel, onder elk dak, een gelaagd verhaal schuilt. Dit is geen plek van vluchtige indrukken; Novelda is een stad die haar hart niet meteen laat zien, maar het langzaam onthult aan wie met nieuwsgierigheid en open blik rondloopt. De bezienswaardigheden liggen niet altijd luidruchtig op de loer – ze duiken op in het ritme van het dagelijkse leven, tussen de geur van vers brood en het geluid van hakken op oude klinkers.
Het modernistische meesterwerk: Santuario de Santa María Magdalena
Laten we beginnen met wat misschien wel de meest iconische bezienswaardigheid van Novelda is: het Santuario de Santa María Magdalena. Deze kerk, gelegen op een heuvel net buiten de stad, lijkt zo uit een ansichtkaart geplukt. Gebouwd tussen 1918 en 1946, en duidelijk geïnspireerd op de stijl van Gaudí, is het een uitzonderlijk staaltje van modernistische architectuur midden in een omgeving die eerder traditioneel aandoet. De gevels, versierd met gekleurde stenen en keramiek, lijken te dansen in het zonlicht. En binnenin? Een intieme sfeer waarin de geur van was en hout zich vermengt met het gefluister van gebeden.
Naast het heiligdom ligt ook het Castillo de la Mola, een Moors kasteel uit de 12e eeuw dat met zijn karakteristieke achthoekige toren uit de 14e eeuw de skyline van Novelda markeert. Van hieruit heb je een panoramisch uitzicht over de vallei van de Vinalopó, met zijn eindeloze wijngaarden, marmergroeven en stoffige paden die zich een weg banen door het landschap. Het is een plek die tot de verbeelding spreekt – een plek waar de tijd lijkt te vertragen.
Musea en monumenten met karakter
In het hart van de stad vinden cultuurliefhebbers hun gading in het Museo Histórico-Artístico de Novelda, gevestigd in het modernistische gebouw Casa-Museo Modernista. Dit herenhuis, ooit eigendom van een steenrijke familie uit de wijnhandel, is een feest voor het oog: met met de hand beschilderde plafonds, sierlijke trappen, en een overvloed aan details in hout, glas-in-lood en smeedijzer. Het museum brengt niet alleen de geschiedenis van Novelda tot leven, maar toont ook de artistieke flair van het begin van de 20e eeuw.
Niet ver daarvandaan bevindt zich de Iglesia de San Pedro Apóstol, het religieuze centrum van de stad. Deze kerk, met wortels in de 16e eeuw en barokke accenten, is misschien minder opvallend dan het heiligdom op de heuvel, maar ademt wel een bijzondere sereniteit. De combinatie van architectonische soberheid en verfijnde religieuze kunst maakt het 
tot een aangename halte tijdens een wandeling door de oude stad.
Wandelen tussen wijn, marmer en mediterrane heuvels
Wie de benen wil strekken, kan in Novelda zijn hart ophalen. De populairste wandelroute – en niet zonder reden – is de Ruta del Modernismo y del Mármol, een tocht die je niet alleen langs de modernistische parels in het stadscentrum leidt, maar ook naar de rand van de stad, waar de marmerindustrie haar stempel drukt op het landschap. Hier wandel je letterlijk over de fundamenten van de lokale economie – marmer dat vanuit de steengroeven wordt getransporteerd naar alle hoeken van de wereld.
Voor wie het liever wat ruiger heeft, is er de Ruta del Castillo de la Mola, een iets avontuurlijkere klim naar het kasteel en de heuveltop, waarbij je onderweg wordt beloond met uitzichten, wilde flora en het gevoel dat je even boven alles uitstijgt – letterlijk en figuurlijk. De route is goed bewegwijzerd en geschikt voor zowel geoefende wandelaars als families die graag een paar uur de natuur in trekken.
Nog sportiever aangelegd? Dan zijn er mountainbikeroutes die zich kronkelend door de heuvels begeven, over stoffige paden en langs oude ruïnes. Lokale gidsen bieden georganiseerde trips aan, inclusief stops bij bodega’s waar je kunt proeven van de lokale Monastrell-wijn – krachtig, robuust en met karakter, net als het landschap zelf.
Lokale markten en traditionele ambachten
Wie liever in de stad blijft, doet er goed aan om zijn bezoek te timen met de wekelijkse markt op woensdag. Hier proef je het ware Novelda: kramen vol geurige kruiden, kazen, olijven en verse vis; mannen met verweerde gezichten die luid hun waar aanprijzen; vrouwen met boodschappenkarren die elkaar bijpraten over het laatste dorpsnieuws. En vergeet vooral niet de kraampjes met lokaal gemaakte turrón, het beroemde nougatachtig snoepgoed waar Novelda ook om bekend staat – vooral in de aanloop naar de feestdagen.
Daarnaast is er de ambachtelijke traditie van kruiden en specerijen. Novelda staat al decennia bekend als hét centrum voor de verwerking van saffraan, paprika en andere specerijen, die tot ver buiten Spanje hun weg vinden. Een bezoek aan een traditionele verwerkingsfabriek – sommige nog in handen van families die het vak al generaties beoefenen – is een zintuiglijke ervaring: geur, kleur en textuur komen hier samen in een levend stukje erfgoed.
Festivals: waar de ziel van Novelda tot leven komt
Wil je het echte hart van Novelda voelen kloppen? Kom dan in juli, wanneer de stad zich onderdompelt in haar jaarlijkse feestweek: de Moros y Cristianos en de viering van Santa 
María Magdalena. Straatoptredens, vuurwerk, processies en historische optochten vullen de dagen en nachten, en ineens lijkt het alsof het rustige Novelda transformeert in een bruisend spektakel. De contrasten – van ingetogen devotie tot uitbundige viering – maken deel uit van de ziel van de stad.
Novelda is geen toeristenmagneet in de klassieke zin van het woord. Je vindt hier geen rijen voor grote attracties, geen platgetreden paden of glitter en glamour. Wat je wel vindt, is echtheid. Een stad waar cultuur, geschiedenis en natuur geen façade vormen, maar verweven zijn met het dagelijks leven. Of je nu komt om een modernistisch huis te bewonderen, een wandeling te maken langs de oude irrigatiekanalen of gewoon een kop koffie te drinken op een zonovergoten plein – Novelda nodigt uit om te blijven, te kijken en te voelen.
Want juist in die verstilde schoonheid, in het ritme van de lokale markt en de warmte van de stenen onder je voeten, zit de ware beleving verscholen. Novelda is geen plek die je bezoekt. Het is een plek die je langzaam in je opneemt – en die stukje bij beetje ook jou opneemt in haar verhaal.