Oude sporen in een ruig landschap
Wie het huidige Relleu bezoekt, met haar hangbrug, witgekalkte huizen en vredige pleinen, beseft nauwelijks hoeveel lagen geschiedenis hier verscholen liggen. Dit kleine bergdorp in de Marina Baixa heeft een verleden dat zich uitstrekt over duizenden jaren en waarin invloeden van Iberiërs, Romeinen, Moren en Christenen in elkaar vervlochten zijn. De stenen van het dorp en de verhalen van haar bewoners fluisteren over tijden van strijd en bloei, over verlies en wederopbouw. Relleu is een levende getuige van de geschiedenis van het binnenland van Alicante.
De wortels: Iberische en Romeinse aanwezigheid
De eerste tekenen van menselijke aanwezigheid rond Relleu gaan terug tot de Iberische tijd. De heuvels en kloven rondom het dorp waren ideaal voor versterkte nederzettingen en observatiepunten. Archeologische vondsten, zoals scherven van aardewerk en restanten van muren, wijzen op kleine Iberische dorpen die hier al voor onze jaartelling bestonden. Later kwamen de Romeinen, die wegen en landbouwterrassen aanlegden en waarschijnlijk een kleine villa of landgoed in de vallei bouwden. Hun erfenis ligt diep begraven onder het dorp, maar de strategische ligging op een doorgangsroute naar de kust maakte Relleu al in die tijd belangrijk.
De Moorse periode: een welvarend bolwerk
De werkelijke opkomst van Relleu begon in de 8e eeuw, toen de Moren het gebied veroverden en zich hier vestigden. Zij zagen de waarde van deze plek: hoog in de bergen en toch
dicht genoeg bij de vruchtbare valleien en de kust. Onder Moorse heerschappij groeide Relleu uit tot een versterkte nederzetting, compleet met een kasteel en verdedigingsmuren. De resten van dat kasteel zijn nog steeds te zien op een heuvel boven het dorp — stille getuigen van een roemruchte tijd.
De Moren introduceerden geavanceerde irrigatietechnieken en veranderden de terrassen rondom het dorp in productieve akkers. Hun invloed is tot op de dag van vandaag voelbaar in de structuur van het dorp, de smalle straatjes en zelfs in enkele namen en gebruiken. Gedurende deze periode kende Relleu relatieve voorspoed en stond het bekend als een veilige haven in een roerige regio.
De Reconquista: een nieuwe orde
In de 13e eeuw brak een nieuwe fase aan toen koning Jaime I van Aragón met zijn leger de regio heroverde tijdens de Reconquista. De christelijke troepen veroverden het kasteel en vestigden hun gezag over het dorp. De moskee werd vervangen door een kerk en de islamitische bevolking werd onderworpen aan nieuwe wetten en belastingen. Toch bleven veel Moriscos — bekeerde moslims — nog generaties lang in het dorp wonen en hun landbouwkennis en ambachten leverden een belangrijke bijdrage aan de gemeenschap.
In 1609 kwam een abrupt einde aan hun aanwezigheid toen Filips III van Spanje de verdrijving van de Moriscos beval. Relleu, dat tot dan toe vooral door Moriscos bewoond werd, verloor in korte tijd bijna zijn hele bevolking. Velden bleven braak liggen, huizen raakten verlaten en de eens zo levendige gemeenschap leek te verdwijnen. Pas tientallen jaren later 
werd het dorp opnieuw bevolkt door kolonisten uit andere delen van Spanje, waaronder Aragón en Catalonië.
De 17e en 18e eeuw: herstel en tradities
De 17e en 18e eeuw stonden in het teken van herstel. De nieuwe bewoners herstelden de landbouwterrassen, herbouwden huizen en gaven het dorp weer leven. In deze tijd werd ook de parochiekerk uitgebreid en kreeg het dorpsplein zijn huidige vorm. Religieuze feesten en processies namen een centrale plaats in het dorpsleven in, en veel van de tradities die nu nog gevierd worden, zoals de Moros y Cristianos en de viering van San Jaime, ontstonden in deze periode. Ze dienden als een manier om het verleden te verwerken en de gemeenschap te versterken.
De economie bleef agrarisch en zelfvoorzienend, met olijven, amandelen en granen als belangrijkste producten. De geïsoleerde ligging beschermde Relleu tegen invallen, maar maakte het ook kwetsbaar voor droogte en misoogsten. Desondanks bleef het dorp overeind en ontwikkelde het een sterk gevoel van identiteit en saamhorigheid.
De 19e en vroege 20e eeuw: veranderingen en uitdagingen
De 19e eeuw bracht politieke onrust met zich mee in heel Spanje, en ook Relleu ontkwam niet aan de gevolgen van de Carlistenoorlogen. Soldaten trokken door de regio en sommige mannen uit het dorp werden opgeroepen om te vechten. De economische situatie bleef moeilijk en leidde ertoe dat sommige inwoners naar steden als Alicante of zelfs naar Zuid-Amerika emigreerden op zoek naar een beter bestaan.
In de vroege 20e eeuw verbeterde de infrastructuur langzaam en werd Relleu beter bereikbaar. Toch bleef het een afgelegen bergdorp waar de tijd langzamer leek te gaan dan elders. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog leed het dorp onder verdeeldheid en schaarste, al bleef het ver van de frontlinies.
De late 20e eeuw en de herontdekking van Relleu
In de tweede helft van de 20e eeuw vertrokken opnieuw veel jonge mensen naar de steden, waardoor de bevolking terugliep. Lege huizen en verlaten akkers waren het gevolg. Maar vanaf de jaren ’80 kwam daar langzaam verandering in. Buitenlanders ontdekten het dorp en vestigden zich hier, aangetrokken door de rust, de betaalbare huizen en de ongerepte charme. Ook toeristen vonden de weg naar Relleu, vooral dankzij de feesten, de historische hangbrug en de wandelroutes door de omgeving.
Vandaag de dag is Relleu een plek waar oud en nieuw elkaar ontmoeten. De oude stenen huizen zijn gerestaureerd, de kerkklok luidt nog steeds de uren en de straatjes ademen nog altijd de verhalen van honderden jaren geleden. De gemeenschap is gegroeid en diverser geworden, maar de trots op het verleden en de tradities is gebleven.
Een geschiedenis die je voelt in elke steen
De geschiedenis van Relleu is geen verhaal van koningen of veldslagen, maar van gewone mensen die keer op keer het beste maakten van hun omstandigheden. Van de eerste Iberische bewoners tot de kolonisten na de Reconquista, van de Moriscos tot de huidige inwoners — allemaal lieten ze een stukje van hun ziel achter in dit dorp. Dat voel je wanneer je door de steegjes wandelt, wanneer je de resten van het kasteel ziet of wanneer je het feestgedruis van de Moros y Cristianos meemaakt. Relleu is een plaats waar geschiedenis niet alleen wordt verteld, maar nog steeds wordt beleefd.