Wie zich van het levendige dorpscentrum van Pilar de la Horadada verwijdert en zijn pas richt op de buitengebieden, zal merken dat de natuur hier nog op fluistertoon spreekt, maar wel degelijk aanwezig is — ingetogen, bescheiden misschien, maar verrassend veelzijdig. Pilar ligt op een geografisch kruispunt, waar de landschappen van de Vega Baja samenvloeien met de nabijgelegen kustvlakten en het achterland van Murcia. De natuur hier is geen overweldigend spektakel, maar juist een samenspel van contrasten: droge riviervalleien naast groene landbouwzones, duinen die overgaan in pijnboombossen, en lagunes vol leven op een steenworp van de zee.
De droge rivierbedding Río Seco
Een van de meest markante natuurlijke elementen van Pilar de la Horadada is de Río Seco, een rivierbedding die — zoals de naam al verraadt — het grootste deel van het jaar droog staat. Maar wie denkt dat droog gelijk staat aan dood, vergist zich. Deze barranco, zoals zulke kloven in de regio worden genoemd, is een levendig ecosysteem. De wanden van de kloof zijn uitgesleten door eeuwenlange waterstromen en tonen lagen van zandsteen in tinten die variëren van zachtgeel tot diep oranje. In het voorjaar bloeien tussen de stenen wilde bloemen als lavanda, tomillo (tijm) en romero (rozemarijn), en geurt het pad naar mediterrane kruidenthee.
Langs deze rivierbedding slingert een wandelroute die geliefd is bij natuurliefhebbers en wandelaars: de Ruta del Río Seco. Deze tocht voert je langs steile wanden, open vlakte en door gedeelten waar het pad zich een weg baant tussen dichte struiken. Met een beetje geluk spot je hier de kleurrijke abejaruco (bijeneter), een vogel met iriserende veren die zich graag nestelt in de zandige wanden van de kloof. Ook de cernícalo vulgar (torenvalk) zweeft geregeld hoog boven het landschap, op zoek naar prooi tussen het lage struikgewas. 
Duinen en kustlandschap bij Las Higuericas
Ten oosten van het dorp ontvouwt zich het kustlandschap, waar de natuur een ander gezicht toont. Hier vinden we het duingebied van Las Higuericas en El Mojón, waar het zand zich in onregelmatige patronen ophoopt en doornige struiken als de espino negro zich tussen het helmgras wringen. Dit is het domein van de lagartija colilarga, de lange staart hagedis die bliksemsnel over de zandkorrels schiet, en van de salicornia, een zoutminnend plantje dat zich thuis voelt in de vochtige delen van het duin.
Zoutmoerassen bij Las Salinas de San Pedro
Wie verder trekt naar het zuiden, richting de grens met de regio Murcia, komt uit bij het natuurgebied Las Salinas de San Pedro, een beschermd moerasgebied dat technisch gezien net buiten de gemeente Pilar valt, maar zo nauw verweven is met de omgeving dat het onmiskenbaar tot de natuurlijke rijkdom van de streek gerekend moet worden. Deze zoutlagunes zijn een paradijs voor vogelspotters. Grote groepen flamencos (flamingo’s) waden hier in het roze water, op zoek naar kleine kreeftachtigen die hun verenkleed de bekende tint geven. Ook de cigüeñuela (steltenloper) en avoceta vinden hier hun toevlucht, evenals de zeldzamere charrancito común, een elegante sternensoort.
Bossen en bergen richting Pinar de Campoverde
In het binnenland, richting Pinar de Campoverde, transformeert het landschap opnieuw. Hier domineren de mediterrane bossen, met grove dennenbomen (pino carrasco) die hun schaduw werpen op een tapijt van droge dennennaalden. Dit bosrijke gebied is verkoelend in de zomer en rijk aan wandelpaden. Vooral in het voorjaar komt deze regio tot leven: cicaden zoemen, vlinders dansen tussen de bloeiende struiken, en de lucht vult zich met de harsachtige geur van pijnboom en jeneverbes. In de 
meer beschutte zones groeien ook de algarrobo (carobboom) en de lentisco, struiken die al sinds de oudheid deel uitmaken van de mediterrane vegetatie.
Bergachtig terrein van Sierra Escalona
Niet ver hiervandaan ligt ook de Sierra Escalona, een uitgestrekt natuurgebied dat zich deels uitstrekt tot aan Pilar de la Horadada. Dit bergachtige terrein biedt onderdak aan grotere zoogdieren, zoals de jabalí (wild zwijn) en de zorro (vos), maar ook aan roofvogels als de águila culebrera (slangenarend), die hier zijn broedplaatsen heeft. Voor wandelaars en fietsers zijn er routes van uiteenlopende moeilijkheidsgraad, variërend van gemakkelijke bospaden tot uitdagende bergtrajecten.
Agrarische natuur en biodiversiteit
Een bijzondere vermelding verdient ook de flora van de landbouwgebieden rondom Pilar. Hoewel deze gronden intensief worden bewerkt, behouden ze toch een zekere natuurlijke charme. Rijen naranjos (sinaasappelbomen) en limoneros (citroenbomen) wisselen zich af met velden vol alcachofas (artisjokken) en melones. In de bermen groeien spontane bloemen, en tussen de gewassen wemelt het van insecten, vogels en kleine reptielen.
Overgang van biotopen en duurzaamheid
Wat de natuur van Pilar de la Horadada zo boeiend maakt, is de overgang van biotopen op korte afstand van elkaar: van zout moeras tot droge kloof, van dennenbos tot akkerland. Dit maakt het gebied ideaal voor wie houdt van afwisseling, van ontdekkingstochten door steeds wisselende landschappen. En ondanks de groei van de gemeente blijft men hier trouw aan het landschap: er is aandacht voor duurzaamheid, voor herstel van wandelroutes, en voor het behoud van biodiversiteit.
Rust en leven in harmonie
Kortom, de natuur in en rond Pilar de la Horadada is een veelzijdige mozaïek van mediterrane pracht. Het is een plek waar stilte nog ruimte krijgt, waar geur en kleur samengaan in harmonie, en waar mens en landschap in een evenwicht lijken te leven dat elders al lang verdwenen is. Hier ademt het land nog in zijn eigen ritme — rustig, kalm, maar vol leven.