Greenpeace waarschuwt voor kustontwrichting

Rapport toont druk op Valenciaanse kust

Vandaag heeft Greenpeace in haar jaarlijkse rapport “Destrucción a toda costa” opnieuw stevige kritiek geuit op de manier waarop de Valenciaanse kustlijn, waaronder grote delen van de provincie Alicante, wordt ontwikkeld. De milieuorganisatie stelt dat toeristische vastgoedprojecten nog steeds massaal gepland en uitgevoerd worden in zones met hoog risico op overstromingen en erosie. Volgens Greenpeace is deze expansie een symptoom van een falende ruimtelijke ordening, waarin commerciële belangen zwaarder wegen dan ecologische of maatschappelijke risico’s. Daarbij wordt gewezen op de gevolgen voor de natuurlijke kustverdediging en de kwetsbaarheid van de regio voor de gevolgen van klimaatverandering.

Overstromingsrisico’s en erosie nemen toe

In het rapport worden verschillende voorbeelden genoemd van bebouwing die plaatsvindt op gebieden die in hydrologische kaarten als overstromingsgevoelig zijn gemarkeerd. Vooral in laaggelegen kustplaatsen en nabij riviermondingen is dit risico groot, zeker in combinatie met hevige regenval en zeespiegelstijging. Daarnaast draagt de verstedelijking bij aan versnelde kusterosie, doordat natuurlijke barrières zoals duinen en wetlands verdwijnen. Greenpeace benadrukt dat deze landschappen van oudsher fungeren als bufferzones tegen stormvloeden en dat hun aantasting de menselijke nederzettingen direct kwetsbaarder maakt. In de regio Alicante is onder andere aandacht besteed aan de zones rond Guardamar, Santa Pola en delen van Torrevieja.

Stagnatie van duurzame ruimtelijke ordening

Volgens de analyse stagneert de invoering van duurzame beleidsmaatregelen ondanks de aanwezigheid van Europese richtlijnen en nationale wetten die bouw in risicogebieden zouden moeten ontmoedigen. Lokale overheden wijzen weliswaar regelmatig op vergunningen en regels, maar in de praktijk wordt daar vaak van afgeweken onder druk van economische belangen en toeristische investeerders. Het resultaat is dat bouwprojecten door kunnen gaan op gronden die beter voor ecologisch herstel gereserveerd zouden worden. Greenpeace roept op tot een betere handhaving en een striktere toepassing van bestaande regelgeving, maar ook tot het opstellen van duidelijke strategieën voor herbestemming van reeds bebouwde risicolocaties.

Kustecosystemen als verdediging tegen klimaatverandering

Een belangrijke boodschap in het rapport is dat gezonde kustecosystemen niet alleen een esthetische of recreatieve waarde hebben, maar ook een essentiële rol spelen in de bescherming tegen klimaatverandering. Wetlands, duinen, posidonia-zeegrasvelden en mangroven absorberen golven, stabiliseren zand en slaan koolstof op. Hun herstel en behoud zouden volgens Greenpeace een prioriteit moeten zijn, ook vanuit economisch oogpunt: het herstellen van natuurlijke buffers is op lange termijn goedkoper en effectiever dan kunstmatige zeeweringen en reparaties na rampen. In de provincie Alicante zijn diverse voorbeelden te vinden van duinrestauratieprojecten die wel succesvol zijn gebleken, zoals in La Mata en Guardamar.

Oproep tot herbestemming en ecologisch herstel

In de conclusies doet Greenpeace een duidelijke oproep: stop met nieuwe bebouwing in kwetsbare zones, start met het afbreken en herbestemmen van bestaande constructies in risicogebieden en investeer in het ecologisch herstel van kustlandschappen. Daarbij wordt verwezen naar inspirerende voorbeelden elders in Spanje en Europa, waar verouderde hotels en vakantieparken zijn omgevormd tot natuurgebieden of duurzame recreatiezones. Voor de Valenciaanse kustlijn zou dit niet alleen de biodiversiteit ten goede komen, maar ook de aantrekkelijkheid voor verantwoord toerisme vergroten. Volgens de organisatie is dit een noodzakelijke stap om toekomstige rampen te voorkomen en de leefbaarheid voor huidige en toekomstige generaties te waarborgen.

Lokale reacties en vervolgstappen

In reactie op het rapport heeft het regionale ministerie van Milieu laten weten dat men werkt aan een actualisatie van de risicozones en dat nieuwe bouwprojecten voortaan beter zullen worden getoetst. Vertegenwoordigers van de vastgoedsector wijzen daarentegen op de economische bijdrage van toerisme en benadrukken dat veel projecten wél aan de regels voldoen. Greenpeace stelt dat dialoog nodig blijft, maar dat de prioriteit helder moet zijn: veiligheid en duurzaamheid boven kortetermijnwinst. Komende maanden worden diverse bijeenkomsten georganiseerd met overheden, wetenschappers en maatschappelijke organisaties om de aanbevelingen verder uit te werken.

Bron: Greenpeace, Diario Información, El País