Historisch hoge temperaturen in de provincie
De Spaanse meteorologische dienst AEMET heeft vandaag een oranje hittewaarschuwing afgegeven voor de zuidelijke kust van de provincie Alicante en het achterland van de Vega Baja en de Vinalopó Medio. De verwachting is dat de temperaturen in steden als Orihuela en Elche tot 44 °C zullen oplopen, waarmee deze zondag mogelijk de heetste dag sinds het begin van de metingen in 1950 wordt. Ook andere gemeenten in de regio, zoals Crevillente, Aspe en Novelda, krijgen te maken met waarden boven de 42 °C. In kustplaatsen als Alicante-stad en Benidorm blijven de maxima iets lager, rond de 37–38 °C, maar de hoge luchtvochtigheid versterkt daar het gevoel van benauwdheid. Het oranje alarm is in de loop van de ochtend geactiveerd en blijft tot vanavond van kracht. Volgens AEMET is het uitzonderlijke karakter van deze hittegolf niet los te zien van de bredere trend van klimaatverandering in de Middellandse Zee-regio.
Een hittegolf van ongekende duur en intensiteit
De huidige hittegolf behoort tot de meest langdurige en intensieve van de afgelopen decennia. Sinds het begin van augustus zijn meerdere hittegolven geregistreerd, waarbij de gemiddelde duur is opgelopen tot bijna zeven dagen. Ter vergelijking: in de tweede helft van de twintigste eeuw duurde een hittegolf gemiddeld vier dagen. Ook het aantal hittegolven in één zomer is aanzienlijk toegenomen. Waar men in de jaren tachtig en negentig gemiddeld twee tot drie golven registreerde, zijn er in de laatste vijf jaar seizoenen met zes tot zeven golven geweest. Volgens klimatologen is de kans op extreme hitte in het huidige jaar tot vijf keer groter dan in het voorgaande decennium. De trend illustreert dat langdurige en extreme hitteperiodes niet langer uitzonderingen zijn, maar zich steeds vaker zullen voordoen in de Comunidad Valenciana.
Gevolgen voor gezondheid en kwetsbare groepen
De hitte van vandaag vormt een ernstig risico voor de gezondheid, met name voor ouderen, jonge kinderen en mensen met chronische ziekten. De regionale gezondheidsautoriteiten hebben de bevolking opgeroepen extra voorzichtig te zijn. Het advies luidt om zware lichamelijke inspanningen te vermijden tijdens de warmste uren van de dag, die lopen van 12:00 tot 18:00 uur, en voldoende water te drinken. Gemeenten in de Vega Baja en de Marina Baixa hebben tijdelijke koeltecentra geopend in buurthuizen en sporthallen. Deze zijn bedoeld voor inwoners die thuis geen airconditioning hebben. Ook ziekenhuizen en eerstelijnszorgcentra houden rekening met een toename van patiënten met uitdrogingsverschijnselen en ademhalingsproblemen. De combinatie van extreme hitte en hoge luchtvochtigheid verhoogt bovendien het risico op hittestress, een aandoening die kan leiden tot oververhitting van het lichaam en zelfs levensgevaarlijk kan zijn.
Maatregelen tegen droogte en watertekorten
Naast de acute gezondheidsrisico’s zorgen de hoge temperaturen ook voor ernstige gevolgen voor de watervoorziening. De Generalitat Valenciana heeft daarom vandaag extra maatregelen afgekondigd om het gebruik van drinkwater te beperken. In meerdere gemeenten van de Marina Alta en de l’Alacantí geldt sinds vanochtend een verbod op het besproeien van tuinen en het vullen van privézwembaden. Ook wordt inwoners gevraagd huishoudelijk watergebruik te beperken, bijvoorbeeld door korter te douchen en de wasmachine minder vaak te gebruiken. Het besluit komt op een moment dat de reservoirs in de regio nog maar op circa 35 % van hun capaciteit staan, een van de laagste niveaus in de afgelopen twintig jaar. Burgemeesters waarschuwen dat deze maatregelen noodzakelijk zijn om de resterende voorraden veilig te stellen, nu de droogte in augustus ongewoon ernstig is.
Verhoogd risico op natuurbranden
De combinatie van extreme hitte, lage luchtvochtigheid en harde windstoten in het binnenland verhoogt het risico op bos- en natuurbranden. De regionale autoriteiten hebben daarom het pre-emergentieniveau 3 afgekondigd, het hoogste waarschuwingsniveau. Dit betekent dat open vuur en barbecues in de buitenlucht verboden zijn in natuurgebieden en bosrijke zones. Ook het gebruik van landbouwmachines die vonken kunnen veroorzaken is aan beperkingen onderhevig. Het noodcoördinatiecentrum Cecopal is in paraatheid gebracht en heeft de bevolking opgeroepen onmiddellijk 112 te bellen bij rookontwikkeling. In de Sierra de Mariola en de Sierra de Aitana zijn extra brandweerpatrouilles ingezet, terwijl blushelikopters stand-by staan op vliegvelden in Mutxamel en Torrevieja. Het risico op branden wordt momenteel als “extreem” ingeschat in bijna de hele provincie.
Luchtvervuiling door ozonpieken
Een ander zorgwekkend gevolg van de hittegolf is de toename van luchtvervuiling. Door de langdurige hoge temperaturen en de vrijwel windstille omstandigheden zijn vandaag in meerdere meetstations overschrijdingen van de Europese ozonnormen gemeld. In het binnenland, met name rond Novelda, Elda en Petrer, zijn waarden gemeten die boven de EU-informatiedrempel liggen. Dit kan leiden tot irritatie van ogen, keel en luchtwegen, vooral bij kinderen, ouderen en mensen met longaandoeningen zoals astma. De regionale gezondheidsdiensten hebben inwoners aangeraden om buitenactiviteiten te vermijden tijdens de warmste uren van de dag. Ozonpieken zijn een bekend zomerfenomeen in Zuid-Europa, maar de frequentie en intensiteit ervan nemen toe door de klimaatverandering. Deskundigen waarschuwen dat langdurige blootstelling aan hoge ozonconcentraties ook de levensverwachting kan verkorten.
Effecten op landbouw en economie
De landbouwsector in Alicante lijdt eveneens onder de gevolgen van de hitte. Boeren in de Vega Baja melden schade aan citrusbomen en groentegewassen. Door de droogte is de irrigatie sterk beperkt, wat leidt tot lagere opbrengsten. Sommige producenten vrezen dat de oogst van dit jaar met 30 tot 40 % zal afnemen. Ook de wijnbouw in de Vinalopó Medio heeft te kampen met problemen: druiven drogen uit voordat ze volledig rijp zijn. De economische gevolgen zijn aanzienlijk, aangezien landbouw een belangrijke sector is in de provincie. Tegelijkertijd worden de toeristische activiteiten beïnvloed. Hotels en campings melden annuleringen van excursies en buitenactiviteiten, terwijl de vraag naar zwembaden en strandvoorzieningen juist stijgt. De combinatie van hitte en hoge energiekosten door intensief gebruik van airconditioning zet ook druk op de horeca en detailhandel.
Een signaal van klimaatverandering
Wetenschappers benadrukken dat de huidige situatie niet los gezien kan worden van de bredere context van klimaatverandering. De Middellandse Zee wordt beschouwd als een van de hotspots van mondiale opwarming. In de afgelopen vijftig jaar is de gemiddelde temperatuur in Spanje met bijna 2 °C gestegen, sneller dan het wereldwijde gemiddelde. Hierdoor worden weerspatronen instabieler en neemt de kans op extreme gebeurtenissen zoals hittegolven, zware neerslag en droogte toe. De zomer van 2025 wordt door klimatologen al gekenmerkt als een van de meest extreme van de afgelopen decennia, en de verwachting is dat de frequentie en intensiteit van dit soort fenomenen in de toekomst verder zal toenemen. Voor de provincie Alicante betekent dit dat maatregelen op het gebied van klimaatadaptatie steeds urgenter worden.
Vooruitzichten voor de komende dagen
Volgens de voorspellingen van AEMET zal de extreme hitte in de provincie Alicante nog enkele dagen aanhouden, al kan er vanaf dinsdag lokaal lichte verkoeling optreden door een zwakke zeebries. Toch worden de maxima in het binnenland tot en met woensdag boven de 38 °C verwacht, en langs de kust rond de 34–36 °C. Voor donderdag en vrijdag houdt AEMET de mogelijkheid van nieuwe pieken boven de 40 °C open, afhankelijk van de luchtdrukontwikkelingen boven Noord-Afrika. Daarmee blijft de situatie zorgwekkend en wordt opnieuw de nadruk gelegd op preventieve maatregelen en alertheid van zowel autoriteiten als bevolking.
Bronvermelding: AEMET, Generalitat Valenciana, regionale media waaronder Cadena Ser en El País, lokale gezondheidsdiensten provincie Alicante.